مقایسه ترکیبات شیمیایی، پروفیل اسیدهای چرب، ویتامین‌های E و D در کبد فیل‏ماهی پرورشی و دریای خزر

در این تحقیق ترکیبات شیمیایی، پروفیل اسید چرب وهمچنین مقادیر ویتامین‌های محلول درچربی شامل ویتامینE (آلفاتوکوفرول، بتا و گاما توکوفرول، دلتاتوکوفرول) و ویتامینD درکبد فیل‏ماهی ( Huso huso ) دریای خزر و فیلماهی پرورشی مورد بررسی قرارگرفت. در این راستا 4 نمونه کبد فیل‏ماهی بالغ پرورشی (شرکت قرق طالش-استان گیلان) و 4 نمونه کبد از فیل‏ماهی بالغ دریای خزر جمع‌آوری گردید. ترکیبات شیمیایی، کلسیم، فسفر، پروفیل اسیدهای چرب، ویتامین E و ویتامین D با استفاده از روش‌های استاندارد اندازه‌گیری شد. میزان متوسط درصد رطوبت، خاکستر، پروتئین، چربی کل، فسفر و کلسیم در کبد فیل‏ماهیان پرورشی به-ترتیب68/0±1/72، 08/0±36/1، 93/2±79/18،7/1±75/8، 07/0±72/0، 2/0±76/0 اندازه گیری و ثبت گردید. در حالی‌که این میزان در نمونه‌های دریایی به‌ترتیب 56/6±36/62، 013/0±26/1، 84/3±06/11، 09/4±85/15، 15/0±57/0، 19/0±79/0 بود. از 20 متیل استر اسیدهای چرب ( C12الی C‏22) میانگین هفت اسید چرب بین نمونه‌های پرورشی و دریایی دارای اختلاف معنی‌دار (05/0P≤) بود. اسید چرب اشباع C16:0 و مونو اسید چرب غیر اشباع C18:1 با مقدار قابل توجهی در هر دو نمونه دریایی و پرورشی یافت شدند. در نمونه‌های پرورشی و دریایی مقدار امگا‌3 (n-3) به‏ترتیب 70/6 %و 97/6 %و مقدار امگا 6 (n-6) به‌ترتیب 71/15%و 64/3% بود. میزان آلفاتوکوفرول، در نمونه پرورشی و دریایی به‌ترتیب (21/0±04/1 ،0±05/1) (میلی‌گرم برکیلوگرم)، بتا وگاما توکوفرول (041/0±058/0،21/0±150/0) (میلی‌گرم برکیلوگرم) ودلتاتوکوفرول (040/0±058/0،056/0±058/0) (میلی‌گرم برکیلوگرم) و میزان ویتامینD در هر دو نمونه ناچیز بود. با توجه به مقادیر مناسب ویتامین E و امگا‌3 می‌توان نتیجه‌گیری نمود که کبد فیل‏ماهی حتی در نمونه‌های پرورشی دارای ارزش غذایی و دارویی بوده و می‌توان با استخراج صنعتی آن ضمن تولید فرآورده‌های دارویی، موجب ارتقا ارزش افزوده محصولات شیلاتی و کمک موثر در کاهش آلودگی‌های زیست محیطی شد.